چرا مردان باید نگاه خود را کنترل کنند ؟

ممکن است این سوال برای بعضی پیش بیاید که چرا فقط مردان باید نگاه خود را کنترل کنند؟ یا اینکه چرا ما مردان باید نگاه خود را کنترل کنیم در حالی که زنان حجابشان را رعایت نمی کنند؟ یا اینکه اصلا چرا باید نگاه خود را کنترل کرد و اگر نگاه خود را کنترل نکنیم چه می شود؟

البته قبل از شروع بحث این نکته ضروری است که کنترل نگاه به مردان اختصاص ندارد و طبق آیه 31 سوره نور زنان هم باید نگاه خود را کنترل کنند (مانند حجاب و پوشش که هم برای مردان هم زنان لازم است) اما چون این مسئله برای مردان ضروری تر است (زیرا مردان از راه نگاه بسیار بیش از زنان تحریک می شوند)(مانند مسئله حجاب که بنابر دلایلی برای زنان لازم تر و مورد تأکید تر است که در مطلب «چرا فقط زن ها حجاب داشته باشند» مورد بررسی قرار گرفت) ما در این مطلب بیشتر مردان را خطاب قرار می دهیم

می دانیم که تمامی دستوراتی که خداوند متعال صادر کرده دارای حکمت و دلیلی است که به نفع خود ماست چه ما دلیل آن را بدانیم چه ندانیم و پیش تر هم در مطلب «دلایل احکام اسلام چیست؟» راجع به این مسئله صحبت کردیم که مطالعه آن به عنوان مقدمه بحث لازم است

همانطور که در مطلب «دلایل احکام اسلام چیست؟» خواندید احکام اسلام به چهار قسم تقسیم می شود که حکم نگاه شامل قسم اول و دوم و سوم است:

بخشی از آن جزو قسم اول است زیرا انسان به طور فطری به قبیح بودن این کار پی می برد

بخشی از آن جزو قسم دوم است که چنانچه خواهیم دید در بخش روایات به آن اشاره خواهد شد

بخشی از آن نیز جزو قسم سوم است زیرا با دلایل عقلی می توان به حکمت آن پی برد

 

اما حال به سوال اصلی باز می گردیم که «اصلا چرا باید نگاه خود را از نامحرم حفظ کنیم؟»

آیات قرآن

قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یصْنَعُونَ (النور/30) به مؤمنان بگو چشمهای خود را (از نگاه حرام) فروگیرند و عفاف خود را حفظ کنند این برای آنان پاکیزه‌ تر است خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است

نکته مهم در این آیه آن است که خداوند قبل از دستور حجاب به زنان به مردان دستور می دهد که نگاه خود را حفظ کنند یعنی حتی اگر زنان هم در جامعه حجاب خود را رعایت نکردند باز وظیفه حفظ نگاه از مردان ساقط نمی شود

وَأَنْذِرْهُمْ یوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ کَاظِمِینَ مَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَلَا شَفِیعٍ یطَاعُ یعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْینِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُور (غافر/18و19) و آنها را از روز نزدیک بترسان هنگامی که از شدت وحشت دلها به گلوگاه می‌رسد و تمامی وجود آنها مملو از اندوه می‌گردد برای ستمکاران دوستی وجود ندارد و نه شفاعت کننده‌ای که شفاعتش پذیرفته شود او چشم های خیانت کار و آنچه را سینه‌ها پنهان می‌دارند می‌داند

روایات

1 - امام صادق: نگاه به نامحرم تیری زهر آلود از تیر های شیطان است و چه بسا نگاهی که حسرت طولانی برجای گذارد (بحار الانوار ج 101 ص 40)

2 - پیامبر اکرم: نگاه حرام تیری زهز آلود از تیر های شیطان است پس کسی که از ترس خداوند آن را ترک کند خداوند ایمانی به او عطا می کند که شیرینی آن را در قلبش می یابد (من لا یحضره الفقیه ج 4 ص 18، بحارالانوار ج 101 ص 38)

3- امام صادق: نگاه به نامحرم تیری زهر آلود از تیر های شیطان است هر کس به خاطر خدای بزرگ و بلند مرتبه آن را ترک کند خداوند آرامش و ایمانی به او عطا می کند که طعم آن را می یابد (وسایل الشیعه ج 14 ص 139)

4 - امام صادق: چشم چرانی تخم شهوت را در دل می کارد و این کار برای فتنه در صاحب نگاه کافی است (وسائل الشیعه ج 20 ص 192، روضه المتقین ج 9 ‌ص 434)

5 - امام صادق: نگاه اول (نا خود آگاه به نامحرم) برای تو (حلال) است و نگاه دوم به ضرر توست و حلال نیست و نگاه سوم هلاکتبار است (من لایحضره الفقیه ج 3 ص 474 ح 4658)

6 - امام علی: هر کس چشم خود را (از نامحرم) فرو بندد قلبش راحت مى ‏شود (تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 260 ح 5555)

7 - امام صادق: از نگاه (حرام) بپرهیزید که چنین نگاهى تخم شهوت را در دل مى‌کارد و ‏همین براى فتنه‌ى صاحب آن دل بس است (تحف ‏العقول ص 305)

8 - پیامبر اکرم: از نگاه های اضافی و کنجکاوانه بپرهیزید (منظور نگاه هایی است که بیهوده یا به قصد کنجکاوی می چرخد) چرا که تخم هوس می پراکند و غفلت می آورد (عده الداعی ص 313، بحارالانوار(ط-بیروت) ج 69 ص 119)

9 - امام علی: چشم ها کیمنگاه های شیطان است ( بحارالانوار ج 77 ص 294)

10 - امام علی: چیزی در بدن کم سپاس تر از چشم نیست خواسته اش را ندهید که شما را از یاد خدا باز می دارد ( بحارالانوار ج 101 ص 35)

11 - پیامبر اکرم: همه چشم ها روز قیامت گریانند جز سه چشم: چشمی که از ترس خدا بگرید چشمی که از نامحرم فرونهاده شود چشمی که در راه خدا شب زنده دار باشد (بحارالانوار ج 101 ص 35، اصول کافی ج 2 ص 482)

12 - پیامبر اکرم: چشم هایتان را (از نامحرم) بپوشانید تا عجایب و شگفتیها را ببینید ( بحارالانوار ج 101 ص 41)

13 - امام علی: کسی که نگاه هایش کنترل شود صفاتش نیکو گردد ( میزان الحکمه ج 10 ص 7)

14 - امام صادق: هر کسی زنی را ببیند و (بلافاصله) دیده اش را به آسمان بدوزد یا چشم فرو بندد چشم باز نگرداند مگر خداوند حوریان بهشتی را به عقد او در آورد ( بحارالانوار ج 101 ص 37)

15 - امام صادق: در زمان حضرت موسی مردی با زنی زنا کرد وقتی به خانه خویش آمد مردی را با زن خود دید آن مرد را نزد حضرت موسی آورد و از او شکایت کرد در آن لحظه جبرئیل بر آن حضرت نازل شد و گفت: هر کس به ناموس دیگران تجاوز کند به ناموسش تجاوز کنند حضرت موسی به آن دو فرمود: با عفت باشید تا ناموستان محفوظ بماند (فروع کافی‌ ج 5 ص 553)

16 - شخصی از امام صادق پرسید: آیا نگاه کردن به پشت سر زنهایی که عبور می کنند جایز است؟ حضرت پاسخ داد: اگر به ناموس شما این گونه نگاه کنند خوشنود می شوید؟! آنگاه فرمود: برای مردم همان را بخواهید که برای خود می خواهید (مستدرک الوسائل ج 2 ص 555)

17 - پیامبر اکرم: آن که چشمانش را از نگاه به زن نامحرم پر کند روز قیامت خداوند چشمانش را با میخ های آتشین و از آتش پر کند تا وقتی که به حساب مردم رسیدگی کند سپس امر می شود که او را به جهنم ببرند (ثواب الاعمال ص 338 بحار النوار ج 73 ص 336)

18 - پیامبر اکرم: هر که چشمش را از نگاه حرام پر کند روز قیامت خداوند چشمانش را با میخ های آتشین و از آتش پر کند مگر اینکه توبه کند و برگردد (بحار الانوار ج 76 ص 334)

19 - پیامبر اکرم: برای هر عضوی از آدمی سهمی از زناست زنای چشم نگاه کردن (به نامحرم) زنای زبان سخن گفتن (غیر ضروری با نامحرم) و زنای گوش ها شنیدن (سخن نامحرم با قصد لذت) است ( مستدرک الوسائل ج 14 ص 269)

20 - پیامبر اکرم: برای هر عضوی از فرزند آدم سهمی از زناست زنای چشم نگاه کردن (به نا محرم) زنای زبان صحبت (غیر ضروری با نامحرم) زنای گوش شنیدن (سخن نامحرم با قصد لذت) زنای دست گرفتن (و لمس کردن بدن نامحرم) و زنای پا رفتن (به سوی گناه است (جامع الاخبار ص 145)

21 - امام صادق: هیچ کس به چیزی مثل فرو بستن چشم (از نگاه حرام) چنگ نزده است زیرا چشم از محرمات الهی بسته نمی شود مگر آنکه قبل از آن عظمت و جلال خداوند را در دل خویش مشاهده کرده باشد (بحار الانوار ج 104 ص 41)

22 - امام علی: چه پارساییِ نیکویی است چشم پوشی (از نگاه حرام) (غرر الحکم ص 395)

23 - امام علی: فرو بستن چشم ها (از نگاه حرام) بازدارنده خوبی از شهوت ها و خواهش های نفسانی است (غررالحکم ص 394)

24 - امام علی: چشم جلودار فتنه ها است (غررالحکم ص 51)

25 - امام علی: چشم جلودار و راهنمای دل است (غررالحکم ص 51) (یعنی آنچه را چشم می بیند دل می خواهد)

26 - امام علی در وصف با تقوایان فرمود: چشمان خود را از آنچه خداوند بر آنان حرام کرده فرو بسته اند (نهج البلاغه خطبه 184)

27 - امام علی: دل کتاب چشم است (یعنی آنچه چشم می بیند بر صفحه دل ثبت می شود) (نهج البلاغه حکمت 401)

28 - امام علی: هرگاه چشم شهوتران شود چشمِ عاقبت بینی کور می شود (غررالحکم ص 155)

29 - پیامبر اکرم: خشم خداوند بزرگ و بلند مرتبه شدید است بر زنی که چشم خود را از نگاه به غیر شوهر خود یا کسی که محرم او نیست پر کند (بحار الانوار ج 76 ص 336)

30 - امام باقر: رسول خدا لعنت کرد مردی را که به عورت زنی نگاه کند که بر او حلال نیست. (یعنی غیر همسرش) (وسائل الشیعه ج 14 ص 138)

31 - امام علی: کسی که با چشمِ هوی و هوس نگاه کند در فتنه و گناه افتد (غررالحکم ص  368)

32 - امام علی: هر کس چشمش را رها کند و آزاد گذارد اندوهش بسیار می شود (بحار الانوار ج 77 ص 286)

33 - امام علی: هر کس چشمش را رها کند و آزاد گذارد خاطر خود را به رنج و سختی اندازد (بحار الانوار ج 104 ص 38)

34 - امام علی: فروبستن چشم از محرمات الهی برترین عبادت است (جامع الاحادیث الشیعه ج 13 ص 323)

35 - امام علی: هر کس (از نگاه حرام) چشم فرو بندد انوهش کمتر شده و از نابودی در امان می ماند (غررالحکم ص 354)

36 - پیامبر اکرم: نگاه (حرام) از جانب شیطان است..... (من لا یحضره الفقیه ج 4 ص 19)

37 - امام علی: هر گاه فردی از شما زنی را دید و به شگفت آمد نزد همسرش رود زیرا نظیر آنچه دیده است نزد همسر خود او هست پس شیطان را به دل خود راه ندهد و چشم خود را از آن زن برگرداند و اگر همسر ندارد دو رکعت نماز بخواند و بسیار حمد خدا گوید و بر پیامبر و آل او صلوات فرستد آنگاه از خداوند بخواهد که از فضلش به او همسری عطا کند خداوند هم از روی مهر و رأفت خود نیاز او را برآورده می سازد (بحار الانوار ج 10 ص 115)

38 - امام علی: آنچه که براى خود دوست می‎داری برای دیگران هم دوست بدار و آنچه براى خود نمى‏پسندى براى دیگران هم نپسند (نهج البلاغه نامه 31)

دلایل عقلی

ما می دانیم که مردان با دیدن قسمت هایی از بدن زن نامحرم که باید پوشیده شود (تمام بدن به جز صورت و دست) (البته اگر مثلا صورت هم آرایش شود تحریک کننده خواهد بود) تحریک می شوند چون مردان بیشتر از طریق نگاه تحریک می شوند

نگاه کردن مردان به نامحرم آثار سوء بسیار زیادی دارد و باعث می شود که تحرکات و نیروی غریزه جنسی که به خودی خود حسی قوی است بیشتر شود و این به دو معنا است:

اول اسارت انسان در بند غرایز حیوانی است که راه رسیدن وی به خود شکوفایی و رشد معنوی را سد می کند و با مشغول شدن به غرایز مجال پرداختن به اهداف متعالی را نمی یابد و به عبارت دیگر غرایز به عنوان عاملی دست و پا گیر مانع دست یافتن به اهداف دیگر (چه دنیوی چه اخروی) می شوند برای مثال در اهداف اخروی این فرو رفتن در غرایز مانعی بر سر راه سلوک و تکامل انسان و تقرب وی به خداست و در اهداف دنیوی و این جهانی موجب از دست رفتن تمرکز بر روی آن هدف می شود مثلا اهداف اقتصادی یا موفقیت علمی یا....

دوم کشیده شدن اجتماع به فساد و تباهی است که اگر اخروی به آن نگاه کنیم مانع سعادت افراد جامعه است زیرا زمینه های فساد و گناه را در جامعه زیاد می کند و پاک ماندن را سخت؛ اگر هم دنیوی به موضوع بنگریم جوامع را صحنه عرض اندام بحران ها و معضلات اجتماعی می کند چه به لحاظ جامعه شناسی ( برای مثال طبق آمار سال 2011 در آمریکا 41% فرزندان و در اروپا 39% فرزندان از راه نا مشروع متولد شده اند که این دیگر نه یک بحران بلکه یک فاجعه در سطح اجتماع است) و چه به لحاظ روانشناسی (برای مثال مشکلاتی که در خانواده ایجاد می شود مثل: تنوع طلبی و عدم اشباع مرد و زن در چهار چوب خانواده – خیانت – سردی روابط زوجین – تزلزل بنیان خانواده به لحاظ  کمی و کیفی و....)

و دلیل عقلی دیگر این که اگر ما دوست نداریم به ناموس خودمان نگاه سوء شود نباید به ناموس دیگران این چنین نگاه کنیم (حدیث 38 هم به همین نکته اشاره دارد)

توجه: پیشاپیش از همه کاربران عزیز بابت تاخیر در تایید نظرات و پاسخ به آنها عذر خواهی میکنیم.

به دلیل مشغله زیاد تا مدتی امکان بررسی نظرات وجود ندارد اما این اطمینان را به شما می دهیم که نظرات شما محفوظ مانده و در اولین زمان ممکن بررسی خواهد شد.